بازتاب تحولات سیاسی و اجتماعی در سینمای شوروی و روسیه

  این نوشتار ویژگی فیلم‌های دهۀ 1970 تا 2010 سینمای روسیه را بررسی و تحلیل می‌کند. در دهۀ 60 قرن بیستم، سینمای روسیه به جهان شناسانده شد و پیش از گذشته در مسیر پیشرفت قرار گرفت. سیاست‌های نرم فرهنگی دوران اُتتیپل[1] و وضعیت هنر و جامعه در عصر پرسترویکا، فیلم‌های دهه‌های 1970 و 1980 را به پدیده‌ای ویژه تبدیل کرد که بازتاب روشنی از روابط اجتماعی آن عصر است. آزادیِ ناگهان جاری‌شده در بستر هنر اتحاد شوروی - که در آستانۀ فروپاشی بود - سینمای دهۀ 1990 را نیز تحت ‌‌‌‌تأثیر قرار داد و بسیاری از نابسامانی‌های اجتماعی، عریان‌تر از همیشه به نمایش گذاشته شدند. دهۀ نخست قرن بیست‌و‌یکم، سینمای روسیه میزبان فیلم‌هایی از جنس فیلم‌های ‌سینمای هالیوود بود و تلاش کرد این راه را مصمم ادامه دهد. در این دهه، سینمای روسیه شاهد تصاویری بود که پیش از این به خود ندیده بود. با تغییر کارکرد هنر در دوران پساشوروی، رویکرد هنرمندان نیز تغییر کرد و سینما نیز در بسیاری موارد به گیشه می‌اندیشید. نسخۀ روسی رؤیای آمریکایی در فیلم‌های گیشه‌ای روسیه دیده می‌شود؛ اما دغدغۀ آسیب‌شناسی اجتماعی و ساختن یا بازگشت به هویت روسی، همچنان در برخی فیلم‌های روسیۀ جدید قابل مشاهده است. سینمای معناگرای روسیه را می‌توان تأیید این مدعا دانست. حمایت‌های دولتی از فیلم‌های اقتباسی از آثار ادبی و رویدادها‌‌ تاریخی، منجر به تولید فیلم‌های ماندگاری در این حوزه شده است. سینمای روسیه، دوران گذار خود را گذرانده است و انتظار می‌رود به‌زودی شاهد آثاری باشیم که ردپای هویت غیرروسی کمتر در‌‌ آن‌ها ‌‌دیده شود. [1]. Ottepel (The Khrushchev Thaw)